زنان در جمهوری اسلامی از زبان آمار

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: حضور عفیفانه و شریف زنان ایرانی به شکل محسوسی بعد از انقلاب اسلامی شاهد شکوفایی و فتح قله‌های مختلف علمی، ورزشی، هنری، اقتصادی و اجتماعی شد. واقعیت بزرگی که اراده قاطع امام راحل عظیم الشأن، حتی در وصیتنامه خود به آن افتخار می‌کنند: «ما مفتخریم که بانوان و زنان پیر و جوان و خرد و کلان در صحنه‌های فرهنگی و اقتصادی و نظامی حاضر و همدوش مردان یا بهتر از آنان در راه تعالی اسلام و مقاصد قرآن کریم فعالیت دارند.»

مقام معظم رهبری مکرراً آن را مایه مباهات، تحسین و شکر بی‌پایان می‌دانند: «زن ایرانی در همه میدان‌ها با موفقیت و سربلندی و با حجاب اسلامی ظاهر شده. این‌ها رجزخوانی نیست، این‌ها واقعیت‌های محسوس جامعه ما است. ورودی‌های دانشگاه‌های ما یا ۵۰ درصد یا بیش از ۵۰ درصد دختر‌های ما هستند، زن‌های ما هستند. در مراکز علمی حساس و مهم که بنده از بعضی از آن مراکز خودم شخصاً بازدید کردم، زنان دانشمند ما آنجا نقش‌آفرینند. در میدان ادب، ادبیات، شعر، رمان، شرح‌حال‌نویسی، زن‌ها جزو برجسته‌ترین‌هایند. در میدان مسابقات ورزشی واقعاً گاهی انسان قدرت تحسین این شخصیت‌ها را ندارد به اندازه‌ای که شایسته آن هستند.» نگاهی کوتاه به نتایج اراده و اتحاد عملی بانوان ملت و دولت جمهوری اسلامی برای جبران عقب‌ماندگی در همه زمینه‌ها نشان می‌دهد که در همین دوره کوتاهی که نظام مقدس جمهوری اسلامی روی کار بوده، جایگاه زنان از نظر رشد و پیشرفت رشد قابل توجهی داشته است.

​​​​​​​آموزش و پرورش

طبق آمار بانک جهانی، در سال ۱۹۷۶ فقط ۲۴ درصد از بانوان بالای ۱۵ سال در ایران باسواد بوده‌اند. درحالی که در سال ۲۰۱۶، ۸۱ درصد از بانوان بالای ۱۵ سال در ایران باسواد شده‌اند. این مقدار بیش از ۲/۳ برابر میانگین جهانی در این بازه بوده است. این در حالی است که در اواخر حکومت پهلوی در کشوری مثل هائیتی ۳۳ درصد از زنان باسواد بوده‌اند (۹ درصد بیش از ایران). حتی در کشور‌های جهان عرب در سال ۱۹۷۸ بیش از ۳۰ درصد بانوان بالای ۱۵ سال، باسواد بوده‌اند. این درحالی است که در سال ۲۰۱۹ درصد بانوان بالای ۱۵ سال کشور‌های جهان عرب، ۱۶ درصد کمتر از ایران شد.

طبق آمار یونسکو برای مثال در سال‌های انتهایی دوران پهلوی، ترکیه وضعیت به مراتب بهتری از ایران در شاخص محرومیت دختران از تحصیل ابتدایی داشته است. به گونه‌ای که ایران در مقایسه با ترکیه ۲۷ درصد محرومیت بیشتری داشته است. اما مقایسه این دو کشور در سال ۲۰۱۲ بیانگر آن است که تعداد دختران محروم از تحصیل ابتدایی در ترکیه بیش از ۳ برابر ایران می‌باشد. در واقع در سال‌های پس از انقلاب اسلامی، ۵ برابر میانگین جهانی محرومیت دختران از تحصیل ابتدایی کاهش یافته است.

آموزش عالی

تعداد دانشجویان زن در رشته‌های مختلف از ۵۴ هزار نفر در سال ۱۳۵۷ به یک میلیون و ۸۷۲ هزار نفر در سال ۱۳۹۵ رسیده که رشد ۳۴ برابری را نشان می‌دهد. البته تعداد دانشجویان دختر در سال ۱۳۹۲ به بالاترین میزان خود یعنی ۲ میلیون و ۲۱۴ هزار نفر رسید که نسبت به سال ۱۳۵۷ رشد ۴۱ برابری را نشان می‌دهد.
تعداد هیأت علمی زن در رشته‌های مختلف از ۹ هزار نفر در سال ۱۳۸۴ به ۲۳ هزار نفر در سال ۱۳۹۶ رسیده است. تعداد هیأت علمی زن در هنگام انقلاب ۱۰۰ نفر بوده است که در طول ۴ دهه پس از انقلاب رشد ۲۳۰ برابری داشته است.

سلامت و بهداشت

طبق آخرین آمار بانک جهانی در حوزه سلامت در سال ۲۰۲۰، به طور متوسط ۲۷ نفر از هر هزار نوزاد شیرخوار در جهان از دنیا می‌روند. در ایران، اما به دلیل پیشرفت‌های متعدد حوزه بهداشت و سلامت و گسترش خدمات درمانی در سراسر کشور برای مراقبت از مادران و نوزادان، این میزان به ۱۱ نفر در هر هزار نفر در سال ۲۰۲۰ کاهش یافته است. طبق آخرین آمار بانک جهانی در حوزه سلامت در سال ۲۰۱۷، به طور متوسط ۲۱۱ نفر از هر ۱۰۰ هزار مادر در جهان پس از تولد نوزاد از دنیا می‌روند. پیشرفت‌های پزشکی و گسترش خدمات درمانی در مراقبت‌های بهداشتی از مادران باعث شده در ایران این میزان از ۴۸ مرگ در هزار نفر در سال ۲۰۰۰، به ۱۶ مرگ در هر هزارنفر در سال ۲۰۱۸ برسد و وضعیت به مراتب بهتری از میانگین جهانی داشته باشد. امید به زندگی زنان در ایران از ۵۸ سال در ۱۹۷۹ به ۷۸ سال در ۲۰۲۰ رسیده است. این در حالی است که این افزایش بالاتر از نرخ افزایش میانگین جهانی بوده و ایران جزو برترین کشور‌ها در افزایش امید به زندگی زنان در چند دهه اخیر می‌باشد.

فرهنگ و ورزش

پیش از انقلاب اسلامی هیچ ناشر زنی در کشور وجود نداشته است؛ اما امروز ۷۱۲ ناشر زن در کشور مشغول فعالیت هستند. همچنین تعداد نویسندگان زن از کمتر از ۵۰ نفر در سال ۵۷ به ۸ هزار نفر و تعداد داستان‌نویسان زن به ۴ هزار نفر رسیده است. قبل از انقلاب ۹ مربی و هفت داور زن در کشور وجود داشت و هفت رشته ورزشی در حوزه زنان فعال بود، همچنین تنها یک مجموعه ورزشی متعلق به زنان بود؛ اما پس از پیروزی انقلاب و در زمان کنونی بیش از ۴۰ رشته ورزشی فعال در حوزه زنان وجود دارد و بیش از ۳۵ هزار مربی و داور زن در کشور فعالیت می‌کنند و بیش از ۱۲ هزار نفر از بانوان ایرانِ اسلامی در مسابقات بین‌المللی شرکت می‌کنند.

ایثار و شهادت

بر اساس آخرین آمار اعلامی بنیاد شهید و امور ایثارگران، تعداد مادران شهدا ۱۲۳ هزار و ۵۵۳ نفر و تعداد همسران شهدا نیز ۶۱ هزار و ۵۲ نفر بوده است.

همچنین تعداد والدین جانبازان ۷۱ هزار و ۳۷۲ نفر، تعداد همسران جانبازان ۳۱۷ هزار و ۱۹۳ نفر، تعداد والدین آزادگان ۱۳ هزار و ۸۲ نفر و تعداد همسران آزادگان ۴۱ هزار و ۷۶ نفر بوده است. از این روست که می‌توان مدعی بود به غیر از دختران شهدا، جانبازان و آزادگان، حدود ۵۵۰ هزار نفر از زنان ایرانی با صبر و تحمل فقدان همسر در صورت شهادت، اسارت یا مجروحیت او در حماسه آفرینی دوران دفاع مقدس نقش داشته‌اند که این تعداد را باید در کنار آمار ۱۳ هزار زن قهرمانی گذاشت که به طور مستقیم در عرصه دفاع مقدس حضور داشته‌اند. بر اساس آماری که به صورت شفاهی و از طریق مصاحبه با مسئولین وقت جهاد سازندگی استان‌ها موجود است، در همه استان‌های کشور (بنا به وسعت و درخواست نیرو) بین ۸۰ الی ۱۲۰ خواهر جهادگر داوطلب به صورت مستمر مشغول به فعالیت بوده‌اند.

مرحله‌ای که امروز، انقلاب اسلامی باید از آن عبور کند مرحله عبور از جنگ رسانه‌ای دشمن است. یعنی مرحله‌ای که در آن باید تولید دستگاه خبری صادق و فراگیر کرد. پیش از این، جمهوری اسلامی از فشار اهرم جنگ نظامی دشمن عبور کرده و اکنون خود به دست برتر نظامی منطقه تبدیل شده است. یعنی دیگر با حرکت نظامی نمی‌خواهند و نمی‌توانند تأثیر و ضرر عمده‌ای بر کشور وارد کنند. فشار اهرم دیپلماتیک از مذاکرات هسته‌ای سال ۱۳۸۲ تاکنون نزدیک به دو دهه است که در مجموع نتوانسته انقلاب اسلامی را در مذاکره شکست دهد. در این مذاکرات، پنج قدرت برنده جنگ جهانی یک طرف نشستند و می‌خواستند ایران اسلامی را مهارِ دیپلماتیک بکنند و نتوانستند.

انقلاب اسلامی در فتنه ۸۸، نرم‌افزار انقلاب مخملی را شکست داد و امروز از مرحله جنگ اقتصادی و تحریم هم در حال عبور است. یعنی ملت و دولت ابزار‌ها و اهرم‌های فشار دشمن را ناکارا و نابود می‌کند و از کار می‌اندازد، به‌طوری که این راهبرد در دیگر کشور‌ها هم دیگر اثری نخواهد داشت. این برهه از حیات جمهوری اسلامی، مرحله خبرسازی و جنگ ترکیبی است. به تعبیر ادبیات دینی، مرحله مقابله با نبأ فاسق است که در سوره حُجُرات از آن بحث شده است. اگر دستگاه خبرسازی آن‌ها مرجعیت پیدا کند، درگیری و سوء‌ظن، بدگویی و غیبت ایجاد می‌کند. امت مؤمن اگر می‌خواهد بر رقیب پیروز بشود باید بر دستگاه نبأ و خبرش که حالا امروز مدرن شده، و بر اهرم امپراتوری‌های رسانه‌ای و جنگ رسانه‌ای غلبه کند و از آن عبور کند. خصوصاً در موضوع و مسأله زن در جمهوری اسلامی، این زنان هستند که می‌توانند با ورود به میدان کار زینبی کنند. روایتی متقن و شورانگیز از افتخارات اسلام و قرآن توسط بانوان سرزمین ایران و از سوی دیگر منجلاب و قهقرایی که غرب برای بشریت گشوده است. فتح این قله نیز همانند دیگر عرصه‌ها نیازمند کار و ابتکار فراوان است که بر اساس وعده الهی قطعاً نتیجه غلبه کامل حق بر باطل است.